Azospermi, bir erkeğin ejakulatında hiç sperm bulunmaması durumunu tanımlayan tıbbi bir terimdir. Bu durum, erkek nüfusun yaklaşık %1’ini etkiler ve erkek kısırlığının önde gelen nedenlerinden biridir. Çiftler doğal yolla çocuk sahibi olamadığında, yapılan testlerde bu durum ortaya çıkabilir. Azospermi nedir sorusunu anlamak, doğru tedavi yöntemlerini bulmak için ilk adımdır.
Azospermi tanısı moral bozucu gibi görünse de, üreme tıbbındaki gelişmeler sayesinde pek çok erkek baba olabilmektedir. Erken teşhis, kişiye özel değerlendirme ve doğru müdahale ile bu durum tedavi edilebilir. Aşağıda, azospermi anlamı, belirtileri, nedenleri ve IVF gibi yardımcı üreme teknikleri ele alınacaktır.
Azospermi, menide hiç sperm hücresi olmamasıdır. Kısır erkeklerin %10-15’inde görülür ve sperm analizi ile teşhis edilir. Azospermi, sperm üretiminin olmadığı anlamına gelmez; bazen sperm üretilir ancak ejakülata ulaşamaz. Azospermi tanımı, Yunanca “azoos” (yaşamsız) ve “sperma” (tohum) kelimelerinden gelir. İki türü vardır: tıkanıklığa bağlı (obstrüktif) ve üretim sorununa bağlı (non-obstrüktif).
Azosperminin nedenleri karmaşıktır. Tıkanıklık tipinde sperm üretimi normaldir ancak kanallarda engel vardır (vazektomi, enfeksiyon gibi). Üretim tipinde ise testislerde sperm üretimi yoktur (hormonal dengesizlikler, genetik bozukluklar, kemoterapi). Azospermi sebepleri arasında Klinefelter sendromu, varikosel ve hormon eksiklikleri de bulunur.
Çoğu erkek azospermi belirtileri fark etmez. Ejakulat normal görünür, bu yüzden sadece sperm testi ile anlaşılır. Hormonal nedenlerde libido düşüklüğü, ereksiyon sorunları olabilir. Testis boyutunda küçülme de bir ipucu olabilir.
Semen analizinde sperm görülmezse, test tekrarlanır. Santrifüj veya özel boyama yöntemleri ile az sayıda sperm aranabilir.
Hormon testleri (testosteron, FSH, LH) ve genetik incelemeler yapılır. Gerekirse testis biyopsisi ile sperm üretimi kontrol edilir.
Doğal yolla gebelik mümkün değildir, ancak azospermi ve hamilelik için tüp bebek (IVF + ICSI) yöntemleri kullanılabilir. Cerrahi sperm alımı (Mikro-TESE) ile birçok çift çocuk sahibi olabilir.
Tıkanıklık tipinde cerrahi müdahale yapılabilir. Üretim tipinde ise hormon tedavisi veya sperm alımı (TESE, Mikro-TESE) denenebilir. Azospermi tedavisi sonrası IVF ile başarı şansı yüksektir.
Azospermili erkeklerde IVF + ICSI yöntemi kullanılır. Kıbrıs IVF kliniğimiz, yüksek başarı oranları sunmaktadır.
Mikroskop altında sperm aranması işlemidir. Kıbrıs’ta IVF tedavisi ile birleştirildiğinde gebelik şansı artar.
